کتاب حکمتها و اندرزها جلد اول، مجموعهاى است دو جلدى و مشتمل بر مقالاتى از استاد شهید مطهری که در سالهاى ۱۳۳۱ تا ۱۳۴۱ هجرى شمسى براى یک برنامه عمومى آشنایى با فرهنگ اسلامى و جهت ایراد بهصورت گفتار و خطابه به رشته تحریر درآمده است و بیشتر مطالب آن پیرامون راه و رسم زندگى و دستورات اسلام در این باب است.کتاب حکمتها و اندرزها جلد اول، که بعد از شهادت استاد به چاپ رسیده است، در مقایسه با سایر آثار استاد از یک سو شبیه به کتاب بیست گفتار است و از سوى دیگر به کتاب داستان راستان شباهت دارد.
برخى از عناوین مباحث طرح شده در کتاب حکمتها و اندرزها عبارتند از: بردگان و آزادگان، ارکان سعادت بشر، ایمان و عمل صالح، خوارى معصیت و عزت طاعت، حقیقت زهد، راه نیل به آسایش، اغتنام فرصتها، سیره رسول اکرم، عشق الهى، فریضه علم، کار در اسلام.